Sanamka beenta ah, qabiil

Hal shay oo aan Somaliland aad ugu necebahay waa in wax walba lagu eego muraayadda qabiilka. Waa is bahdilid. Gumaystaha ayaa aad ugu nuux nuuxsaday sidii uu uga dhaadhicin lahaa Afrikaanka inaanay ahayn dad caqli leh oo u fekeri kara, u dhaqmi kara, si qofnimo iyo ilbaxnimo leh. Markaa wuxuu ku dooday in aragtida qofka madow ay tahay uun qoomiyadiisa iyo qabiilkiisa. Doodaasi waxaay u aragtaa qofka modow inuu yahay ruux hooseeya oo aan la mid ahayn cadaanka. Yasidaas bay dadkii waxbartay ee Afrikaanka ahaa qaateen. Bal eeg Somaliland tan haybta loo gumoobay ee adoonka loo noqday sanamka beenta ah ee reer hebel.

Qabiilku marka hore ba waa been la dhoob dhoobay iyo dad is urursaday ee arin run ah oo ku sal leh hayb sax ah iyo aabe guud oo dadka wada dhalay maaha. Odayga ama habarta lagu abtirsadaa waa been abuur la samaystay si loo helo wax ay ku midoobi karaan dadku. Beentii caynkaas ahayd waxaay gaadhay heer ay si toos ah u gumaysato maanka qofk oo u noqda adoon aan leexan karin.

Ninka cadi wuxuu ku dooday, oo ku qoray buug cilmi loo dhigto, inay sahlan tahay inaad fahamto Afrikaanka. Waayo? Waydii uun cidiisa, waad garanaysaa fekerkiisa. Yasidaasi maaha mid ku kooban in Afrikaanku ka dabo dhacay hayb markay siyaasad noqoto, balse waxaay meesha ka saaraysaa in aad u aragto qofka madow inuu yahay ruux aadane ah oo caqli, baahi, dano iyo xidhiidho leh oo gaadhi kara go'aano noloshiisa quseeya isaga oo aan ku qasbanayn sida ay u arkaan reer hebel/qoomiyad.

Habka fekerka caynkaas ahi waa mid qaldan. Afrikaanku (Somalilander ku) waa qof caadiya oo fekera, dano leh, kooxo ku jira, shabakado ka mid ah, deris leh, xidid leh, abti leh. Wuu yeelan karaa, waana inuu yeeshaa aragti u gaar ah iyo go'aan shaqsi ah oo ka duwanaan kara reer hebel.

Guleid Ahmed Jama
Hargeisa Somaliland

Qoraalada aan boggan ku qoraa waa aragtidayda gaarka ah oo aanan cidna ku metelin.