Waxan ahay muwaadin reer Somaliland ah oo hadana Soomaali ah

Eebe markuu i uumayay talo igama waydiin. Ra’yigayga ma ahayn halka aan ku dhashay, cidda aan ka dhashay iyo goorta aan dhashay tooni.  Waalidkay igalama tashan diinta ay tahay inaan qaato iyo sida ay tahay inaan Eebe u caabudo toona. Waxan ku dhashay qaaradda Afrika. Qaaradu way balaadhan tahay e Eebe wuxuu ku beeray waalidkay Geeska Afrika. Dadka Geeska degeni waa kala jaad e, wuxuu iga dhigay Soomaali. Soomaali badane waxaan ka dhashay reer Somaliland. Waalidkay Waa Muslimiin. Anna waxan ku barbaaray diinta Islaamka.

  Inaan ahay Soomaali oo hadana ahay Somalilander is diidi mayso. Haday se dadka qaar taasi ku adag tahay inaay fahmaan, in yar aan isku dayo inaan sharaxo. Soomaalidu dal maaha. Waa umad degan dalal badan. Soomaaliga Jibuuti joogaa waa Somali. Balse muwaadin ahaan waa reer Jibuuti. Kama codayn karo Gaarisa. Waxa sidaas la mid ah Soomaaliga reer Jigjiga ama Kismaayo oo aan xaq u lahayn in Soomaalinimadu u gayso inuu wasiir ka noqdo Jamhuuriyadda Jibuuti. Tani wax adag maaha sababta oo ah waxay ka dhigan tahay qofka carbeed ee u dhashay Qadar waa reer Qadar ee Sucuudi maaha, Yemani na maaha. Bal eeg oo u fiirso Afrika iyo qoomiyadaha sida Soomalida dalal badan degan.

Siilaanyo madaxwaynaha dadka Soomaaliyeed ma aha. Gudoomiyaha dhalinyarada Jibuuti, ma aha gudoomiyaha dhalinyarada Soomaaliyeed. Haa, xaalku sidaas Xamar waa ka duwan yahay. Gudoomiyaha xabaglayaasha jooga Xamar wuxuu yidhaahdaa waxan ahay gudoomiyaha xabaglayaasha Soomaaliyeed: Xasan Shiikh Maxamuud wuxuu sheegtaa Madaxwayanaha Soomaalida: gudoomiyaha dadka laxaadka la’ ee xaafad Xamar ku taal joogaa wuxuu ku tiraabaa “waxan ahay gudoomiyaha curyaamiinta Soomaaliyeed”. Hadaba, reer Xamarku ma waaxanay aqoon Soomaali waxay tahay? Miyay kula tahay Xasan Shiikh Maxamuud laga bilaabo Jibuuti ilaa Gaarisa isagu inuu xukumo?

Qaybta afka Soomaaliga ku hadasha ee BBC da ayaa iyana u baahan in la faham siiyo cidda ay tahay Soomaalida ay la hadasho.

Jacaylka dadkaygu u qabo Soomaalinimada waxa calaamad u ah magaca dalka, Soomaaliland. Hada Puntland lama bixin, shakaroonland ma door bidin, sida Jibuutina Hargeysa lamaanu bixin. Soomaalinimada kamaanan cararin. Si sidaas la mid ah na cidna marti ugama nihin. 

Xamar dhulka ay u taliso waxa la yidhaahdaa Somalia. Dadka u dhashayna Somalian. Wixii intaas ka badan ee aad sheegataan waa deel qaaf, maag iyo Soomaali kala dilid. Dadka Soomaaliyeed way badan yihiin. Wixii ay iyaga oo heshiis ah isku darsadaan ama goostaan inay wadaagaan mooyee, wiixi kale cid waliba gaarkeed ha u haysato.

Ugu danbayntii, waxan ahay Somalilander u han wayn dalkiisa, kuna faraxsan umadda uu ka dhashay.

Guleid Ahmed Jama

Hargeisa Somaliland